Thời gian bảo quản tốt nhất với một số loại thực phẩm trong tủ lạnh

Mỗi loại thực phẩm sẽ có thời gian bảo quản khác nhau do có tính chất khác nhau. Bạn không thể áp dụng chung một mốc thời gian cho mọi loại thực phẩm.

Để bảo quản thực phẩm đúng cách, bạn sẽ cần biết một số thông tin cũng như các mẹo sau đây:

Phân biệt giữa “tốt nhất trước” và “sử dụng trước”

Có hai khái niệm quan trọng và cần đặc biệt lưu ý khi bảo quản thực phẩm nhưng thường xuyên bị nhầm lẫn là “hạn sử dụng” và “ngày hết hạn”. Nếu chỉ nhìn qua, bạn có thể thấy hai khái niệm này không khác gì nhau và có thể coi là một nhưng thực tế không phải vậy.

• “Tốt nhất trước” hay best-by-date/ best before là khoảng thời gian tốt nhất mà sản phẩm có thể được sử dụng an toàn và hiệu quả tính từ ngày sản xuất đến ngày được ghi trên bao bì. Bạn nên sử dụng trước khi hết hạn để đảm bảo chất lượng nhưng nếu vô tình để quên và quá thời hạn trên bao bì, bạn vẫn có thể sử dụng tiếp vì thực phẩm không có hỏng ngay sau đó nhưng chất lượng sẽ không còn được đảm bảo.
• “Sử dụng trước” hay use by/ use-by-date, còn được biết đến là “Hạn sử dụng” là ngày cuối cùng mà sản phẩm còn được coi là an toàn hoặc hiệu quả khi sử dụng. Sau ngày được ghi trên bao bì, không nên sử dụng sản phẩm nữa vì có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa và sức khỏe người dùng.

Hiểu được hai khái niệm này bạn có thể biết khi nào nên giữ và khi nào nên bỏ thực phẩm để tránh những hiểm họa đối với sức khỏe của bản thân và gia đình.

Các yếu tố quyết định đến thời hạn bảo quản thực phẩm

1. Điều kiện môi trường

Đây là yếu tố ngoại cảnh ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ hư hỏng của thực phẩm:

• Nhiệt độ: Nhiệt độ cao khiến vi sinh vật sinh sôi nhanh nên nếu bảo quản thực phẩm trong môi trường ấm áp, thời gian bảo quản sẽ ngắn hơn so với khi bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, có nghĩa là thực phẩm sẽ nhanh hỏng hơn. Đây cũng là lý do tại sao vào mùa hè đồ ăn (không để trong tủ lạnh) lại nhanh hỏng hơn so với mùa đông. Nhiệt độ bảo quản tối ưu là ở mức 3-4 độ C hoặc thấp hơn. Nhiệt độ thay đổi thường xuyên cũng sẽ làm giảm thời gian bảo quản. Khi nhiệt độ đạt mức -18°C trở xuống, hầu hết vi sinh vật ngừng hoạt động (không chết nhưng ngừng phát triển) nên có thể bảo quản thực phẩm dài hạn.
• Độ ẩm: Thực phẩm có độ ẩm cao tăng nguy cơ xuất hiện nấm mốc, vi khuẩn phát triển, nhất là với các loại thực phẩm khô (bánh, gạo, ngũ cốc...). Để tránh tiếp xúc với môi trường ẩm ướt, đặc biệt vào mùa nồm ở miền Bắc, bạn nên bảo quản thực phẩm khô trong hộp kín, túi hút ẩm, tránh tiếp xúc không khí.
• Ánh sáng: Ánh sáng, nhất là tia tử ngoại (UV) từ mặt trời sẽ phá hủy vitamin (như vitamin A, C, D),gây oxy hoá dầu mỡ có trong thực phẩm làm thực phẩm có mùi hôi, biến màu. Với sữa, dầu ăn, nước trái cây đóng chai, ánh sáng khiến giảm chất lượng rất nhanh. Nếu muốn bảo quản thực phẩm lâu dài, nên để ở nơi tránh xa ánh sáng mặt trời, ở nơi tối như tủ. Sử dụng bao bì mờ, tối màu
• Không khí: Oxy gây ra quá trình oxy hóa làm mỡ bị khét (hôi dầu),hoa quả bị thâm (điển hình như với táo, chuối để bên ngoài môi trường),thịt đổi màu và kích thích vi sinh vật hiếu khí phát triển bên trong thực phẩm. Ánh sáng có tác động đáng kể đến dầu ăn, hạt có dầu (hạt điều, đậu phộng...) và thực phẩm có protein và vitamin. Đây là lý do tại sao bảo quản bằng hút chân không, khí trơ, đóng gói kín được ứng dụng thường xuyên bởi nó giúp ngăn oxy tiếp xúc với thực phẩm. Một số tủ lạnh nội địa Nhật cũng có riêng một ngăn hút chân không để bảo quản thực phẩm.

2. Cách thức bảo quản

Thực phẩm bỏ trong tủ lạnh không chỉ là thực phẩm sống chưa được xử lý mà còn có các loại thực phẩm chín, khô, sơ chế, đông lạnh…

• Đóng gói: Đóng gói hút chân không, đóng hộp hay bao bì chống ẩm đều giúp kéo dài đáng kể thời gian bảo quản.
• Bảo quản lạnh hoặc đông: Bảo quản lạnh, cấp đông thường được áp dụng với hải sản và thịt các loại. Nếu được trữ lạnh đúng cách sẽ giữ được lâu hơn nhiều so với để ở nhiệt độ phòng và nhiệt độ ngăn mát tủ lạnh.
• Bảo quản khô: Với thực phẩm khô như gạo, hạt, bánh kẹo... cần để nơi khô ráo, tránh ánh sáng và độ ẩm.
• Sơ chế: Luộc chín, sấy khô, ướp muối, lên men... đều là các phương pháp giúp tăng thời hạn bảo quản thực phẩm. Tuy nhiên, bạn cũng không nên để đồ chín trong tủ lạnh quá lâu bởi vẫn có khả năng đồ ăn bị ôi thiu, bốc mùi.

3. Tình trạng thực phẩm

Chất lượng ban đầu của thực phẩm cũng ảnh hưởng đến thời gian bảo quản. Nếu ngay từ đầu thịt hoặc rau củ bạn mua đã không phải đồ tươi thì dù tủ lạnh có tốt đến đâu, chúng vẫn sẽ bị hư hỏng. Thực phẩm càng tươi (ví dụ: cá vừa đánh bắt, rau vừa hái) thì càng bảo quản được lâu hơn. Thực phẩm chứa nhiều nước (trái cây, thịt sống) thường dễ hỏng hơn thực phẩm khô hoặc đã qua chế biến.

Thời gian bảo quản tốt nhất với một số loại thực phẩm trong tủ lạnh

Mẹo giữ thực phẩm được bảo quản tốt trong thời gian dài

• Tận dụng tối đa các ngăn chuyên biệt: Tủ lạnh Nhật nội địa được trang bị nhiều ngăn chuyên biệt với công nghệ tiên tiến để bảo quản thực phẩm trong điều kiện tốt nhất như ngăn đông mềm, ngăn hút chân không, ngăn rau quả độ ẩm cao…
• Cài đặt nhiệt độ phù hợp: Nhiệt độ tủ lạnh không nên để quá thấp hoặc quá cao. Đọc hướng dẫn sử dụng để biết cách điều chỉnh nhiệt độ tủ phù hợp. Nếu hướng dẫn bằng tiếng Nhật, bạn có thể sử dụng các ứng dụng dịch thuật trên điện thoại để chụp và dịch sang tiếng Việt.
• Tránh đông lại thực phẩm đã rã đông: Không nên bỏ lại vào tủ khi đã rã đông hoàn toàn bởi thực phẩm được đông lạnh lần thứ hai có khả năng gây ngộ độc thực phẩm cao hơn. Giữ thực phẩm đã rã đông trong tủ lạnh cho đến khi sẵn sàng để nấu. Nếu sử dụng lò vi sóng để rã đông thực phẩm, hãy nấu ngay sau khi rã đông.
• Giữ thực phẩm sống tách biệt với thực phẩm chín: Thực phẩm sống và thực phẩm chín nên được bảo quản riêng trong tủ lạnh. Vi khuẩn từ thực phẩm sống có thể làm nhiễm bẩn thực phẩm đã nấu chín, gây ra hiện tượng nhiễm khuẩn chéo.
• Chọn hộp đựng thực phẩm an toàn: Đảm bảo hộp đựng thực phẩm của bạn sạch sẽ và chỉ sử dụng chúng để đựng thực phẩm. Đậy bằng nắp đậy kín, giấy bạc hoặc màng nhựa để giảm thiểu khả năng nhiễm bẩn.
• Vứt thực phẩm cũ: Kiểm tra ngày hết hạn sử dụng trên các sản phẩm thực phẩm và vứt bỏ thực phẩm đã hết hạn. Nếu không chắc chắn về ngày hết hạn sử dụng, hãy vứt bỏ nó.

Tham khảo từ: go-vietnam.vn và betterhealth.vic.gov.au